یکی از مباحث مهم در دنیای فناوری اطلاعات چگونگی ذخیره داده‌ها و اطلاعات است. قبل از به‌وجود آمدن نرم‌افزارهای مدیریت پایگاه داده‌ها (Data Base) اطلاعات به صورت فایل ذخیره می‌شد. این روش علاوه بر مدیریت دشوار، از امنیت پایینی برخوردار است. برای بهبود ضعف‌های روش فایلینگ، در دهه 1960 روش‌های مدیریت پایگاه داده‌ها به وجود آمد. می‌توان گفت همه نرم‌افزارهای امروزی از پایگاه داده‌ها برای ذخیره و بازیابی داده‌ها استفاده می‌کنند.

یکی از نرم‌افزارهای مدیریت پایگاه داده‌ها ـ که جزو پرکاربردترین آنها نیز هست ـ SQL Server شرکت مایکروسافت است. این شرکت، منبع کد MS SQL را از شرکت Sybase خریداری کرد تا در دنیای نرم‌افزارهای پایگاه داده‌های بزرگ با شرکت‌هایی نظیر Oracle و IBM رقابت کند. سال 1989 اولین نسخه SQL Server با کمک Sybase وارد بازار شد. اولین نسخه‌های جدی و قابل رقابت مایکروسافت مربوط به 7 SQL Server و 2000 است که این نسخه‌ها نیز با همکاریSybase تولید می‌شد.

نسخه بعدی 2005 MS SQL Server است که کدهای آن کاملا بازنویسی شده بود. در تولید این نسخه از همکاری Sybase خبری نبود. دلیل وقفه پنجساله در ارائه نسخه جدید هم این بود که این بار نمونه‌ای متفاوت با ویژگی‌های پیشرفته‌تر در دسترس توسعه‌دهندگان نرم‌افزار قرار گیرد.

زبان اسکریپت‌نویسی استفاده‌شده در این محصول ( T-SQL(Transact Structured Language است که در نسخه‌های گوناگون پیشرفت‌های قابل توجهی داشته و کار را برای برنامه‌نویسان آسان کرده است.

در ادامه به بررسی و نسخه‌های MS SQL Server می‌پردازیم و ویژگی‌های هر یک را بیان می‌کنیم.

MS SQL Server MS SQL Server 2005

این نسخه اکتبر 2005 عرضه شد. یکی از ویژگی‌های مهم این نسخه علاوه بر پشتیبانی از پایگاه داده‌های رابطه‌ای، پشتیبانی از مدیریت داده‌های XML است. برای این منظور یک نوع داده‌ای xml تعریف شده است که هم می‌توان به عنوان نوع داده‌ای در ستون‌های جداول استفاده کرد و هم در Query‌ها از آن بهره برد. این نوع داده‌ ابتدا به باینری تبدیل می‌شود و سپس ذخیره می‌‌شود. مفهوم ( CLR (Common Language Runtimeنیز در این نسخه معرفی گردید که موجب یکپارچگی با .Net Framework شد.

ویژگی‌های جدیدی هم برای کنترل خطا در اسکریپت‌نویسی ایجاد شد؛ برای مثال ساختار try‌/‌catch که کاربرد فراوانی در کنترل خطا در برنامه‌نویسی دارد، در این نسخه اضافه شد.

در کل، این نسخه تحول بزرگی در تولید نرم‌افزارهای مدیریت پایگاه داده‌های مایکروسافت ایجاد کرد. امنیت بالاتر، الگوریتم‌های بهینه برای ایندکس‌کردن و بسیاری از بهینه‌سازی‌های دیگر موجب شد بار دیگر MS SQL Server مورد توجه قرار گیرد و در میدان رقابت حرف‌های بیشتری برای گفتن داشته باشد.

توسعه‌دهندگان یک سرویس پک هم برای این نسخه عرضه کردند که در آن ویژگی Mirroring اضافه شد. با استفاده از Mirroring می‌توان اطلاعات دیتابیس را در سرور دیگری ذخیره کرد تا در صورت بروز هرگونه خرابی، اطلاعات سرور دیگر مورد استفاده قرار گیرد. این کار باعث بالارفتن قابلیت اطمینان دیتابیس می‌شود.

MS SQL Server 2008

در تولید این نسخه سعی بر این بوده با استفاده از فناوری SQL Server Always On بیشتر کارها خودکار شوند تا زمان آماده به کاربودن دیتابیس را نزدیک به صددرصد کند. در این نسخه امکان ذخیره داده‌های ساخت یافته و نیمه ساخت یافته مانند عکس، فیلم و فایل‌های صوتی وجود دارد.

در این نسخه، ویژگی‌های بسیاری به T-SQL اضافه شده است؛ برای مثال insert‌کردن با استفاده از دستور select، انعطاف بیشتر دستور Group by و موارد بسیار که برای اولین بار در این نسخه استفاده شده‌ است و موجب اسکریپت‌نویسی راحت‌تر می‌شود.

فشرده‌کردن فایل‌های پشتیبان در زمان پشتیبان‌گیری نیز یکی از ویژگی‌های این MS SQL Server است.

MS SQL Server 2012

مایکروسافت در این نسخه علاوه بر توسعه T-SQL، امنیت وhigh availability، به توسعه و بهبود پلتفرم‌های مربوط به هوش تجاری (BI) پرداخته است. این پلتفرم‌ها عبارتند از:

(SSIS (SQL Server integration Services: برای تجمیع داده‌ها از چند منبع داده استفاده می‌شود. این پلتفرم شامل ابزارهای گرافیکی برای تهیه جریان‌های کاری است.

(SSRS (SQL Server Reporting Services: یک محیط ایجاد گزارش از دیتابیس‌های SQL است. گزارش‌ها از طریق نسخه‌های 2003 به بعد Visual studio هم قابل استفاده است.

(SSAS (SQL Server Analysis Services: این پلتفرم ویژگی‌های OLAP و Data mining را به MS SQL اضافه می‌کند.

علاوه بر موارد ذکرشده، این نسخه برای کار با داده‌های بزرگ بهینه شده است و در مقایسه با سایر نسخه‌ها داده‌های بسیار بزرگ را بهتر مدیریت می‌کند.

ویرایش‌ها

هر نسخه از MS SQL Server ویرایش‌های مختلفی دارد که متناسب با کاربرد آن طراحی و پیاده‌سازی شده است.

Datacenter

این ویرایش نمونه کامل MS SQL Server است که برای دیتاسنترهایی که نرم‌افزارهای زیاد با حجم بالای داده و تراکنش بالا را اجرا می‌کنند طراحی شده است. نسخه 2008R2 آن تا 256 پردازنده و حجم نامحدود RAM را پشتیبانی می‌کند.

Enterprise

از نظر ویژگی‌ها از ویرایش Datacenter در سطح پایین‌‌تری قرار دارد، برای دیتابیس‌های بزرگ و متوسط استفاده می‌شود، تا هشت پردازنده (در نسخه 2012، 160 پردازنده) و دو ترابایت RAM را پشتیبانی می‌کند. در این ویرایش می‌توان دیتابیس‌هایی با حجم 524 پتابایت (هر پتابایت 1024 ترابایت است) ذخیره کرد.

Developer

از نظر ویژگی‌ها مانند Enterprise است، با این تفاوت که نمی‌توان از آن در سرورها استفاده کرد و license آن فقط برای محیط تولید و تست است. نمونه رایگان آن برای دانلود دانشجویان در سایت مایکروسافت وجود دارد.

Express

یک ویرایش سبک و رایگان است که فقط یک پردازنده، یک گیگابایت RAM و چهار گیگابایت حجم داده را پشتیبانی می‌کند.

ویرایش‌های دیگری نیز وجود دارد که هریک به منظور خاصی سفارشی شده‌ است؛ برای مثال Azure ویرایش مبتنی بر Cloud است. در انتها به به‌معرفی نرم‌افزار SQL Server Management Studio می‌پردازیم. این نرم‌افزار برای اولین بار در نسخه 2005 ارائه شد و شامل ابزارهای گرافیکی و ویرایشگر اسکریپت برای کار با ویژگی‌ها و اشیای موجود در SQL است. با ابزارهای موجود می‌توان همه کارهای مورد نیاز برای مدیریت، نگهداری و توسعه پایگاه‌های داده را انجام داد. این محیط جامع با این‌که همه چیز را کنار هم فراهم آورده، سادگی خود را نیز حفظ کرده و کار با آن ساده و دلچسب است.